Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»
2024-05-04@02:39:49 GMT

تعدد فرزند ثروت بیشتر یا فقر بیشتر؟

تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۷۷۲۱۰

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،خانواده هایی که تک فرزند هستند ویا دو فرزند دارند برای راضی کردن فرزندان خود حاضرند هزینه زیادی صرف کنند درحالیکه فرزندان بیشتر نه تنها به یکدیگر کمک می کنند بلکه کمک حال والدین هم هستند.

فرزندآوری مستلزم فقر و عدم رفاه؟ ناتوانی اقتصادی در اداره زندگی فرزندان، همیشه یکی از مهم ترین دلایل مخالفین فرزندآوری و موافقین کنترل جمعیت بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زمینه های تاریخی ظهور این اندیشه به زمان‌ توماس‌ رابرت‌ مـالتوس، کشیش و اقتصاددان انگلیسی قرن هیجدهم میلادی برمی گردد. او  در کتاب «تحقیقی درباره جمعیت» تبیین نظریه خود‌ را با این سؤال آغاز می کند که چه عواملی مـوجب پیـشرفت و تـرقی یک جامعه انسانی‌ است و چگونه و به چه ترتیب می توان این‌ علل‌ را پیش بینی‌ کرد؟ مالتوس‌ در‌ فصل اول این کـتاب‌، در پاسـخ گویی به سؤال یادشده می نویسد: «تمایل دايم موجودات زنده‌ به‌ افزایش‌ نوعِ‌ خود‌، بدون توجه به‌ مقدار‌ غذایی اسـت کـه در دسـترس آنها قرار دارد». یعنی گرایش مردم به داشتن‌ فرزند‌، ناگزیر‌ موجب مـحدودیت مـواد غذایی، کاهش دسترسی به‌ منابع‌ طبیعی‌ و در‌ نهایت‌ کاهش‌ سطح رفاه قابل دسترس برای مردم است. بـدين روی، کـنترل جمعیت موجب می شود تعداد مصرف کنندگان از حد مشخصی تجاوز نکند و منابع غذایی جـهان نـیز به اندازه افراد وجود‌ داشته باشد. بـنابراین، در نـگاه مـالتوس علت اساسی تیره بختی و سیاه روزی ملّتها، «افزایش جـمعیت» و «فرزندآوری» اسـت. او اعتقاد داشت اگر رشد‌ جمعیت‌ را کنترل نکنیم، نسبت سرعت رشد جمعیت بـا نـسبت توان تولید نیازمندی های اقتصادی جـمعیت، هـم خوانی نـخواهد داشت. سرعت افـزایش جـمعیت بر پایه تصاعد هـندسی‌ خـواهد‌ بود و سرعت تأمین نیازمندی های‌ اقتصادی‌ جمعیت در حالتی خوش بینانه بر پایه تصاعد حسابی خواهد بـود زیـرا طبیعت دچار خسّت است و هرچه بـیشتر از زمـین های حاصل خیز اسـتفاده شـود، بـازدهی آن میل به کاهش دارد و نـیز مجبور‌ می شویم‌ پس از استفاده از زمین‌های مرغوب، به سمت زمین های کم بازده برویم. وی پس از این استدلال و صورت بندی راه حل‌های مختلف، تنها راهی را که برای جلوگیری از ازدیـاد جـمعیت، تـوجیه و توصیه می‌کند‌: جهاد نفسانی ترک آمـیزش جـنسی اسـت.
مالتوس از این عمل به عنوان «ممانعت اخلاقی» تعبیر می‌کند. البته ناگفته نماند که مالتوس به این توصیه خود پایبند نماند بلکه مجبور شد در سن ۳۹ سالگی به ازدواج تن دهد و ثمره ایـن ازدواج، سه پسر و یک دختر بود. نقد: اندیشه مالتوسی و به طور کلی محدودسازی فرزندآوری به خاطر دغدغه های اقتصادی اما به دلایل فراوانی قابل نقد است. ایستادن در کنار سرمایه داران علیه فقرا: گرچه برخی بر این باورند که مالتوس نظریه خود را بـا هدف فراهم ساختن سعادت بیشتر برای بیشتر انسان‌ها ارائه داده، لیکن آنچه در نوشته‌های او آمده است، انگیزه وی را جانبدارانه و بر ضدّ انسان‌های فقیر و بر سـود مـالکان زمین و سرمایه داران نشان می‌دهد. مالتوس می‌گوید: رشد جمعیت در همه کشورها در مقایسه با رشد غلات کشاورزی در دسترس، از رشد بیشتری برخوردار است. بنابراین، رقابت سـختی بـین مردم در دستیابی به منابع مـحدود وجـود دارد. در نتیجه، چرا باید به جمعیتِ اضافی فقیران، اجازه داد تا مواد غذایی را که افراد طبقه مالک می‌توانند از آن منتفع شده و از زندگی بهتری برخوردار شوند، ببلعند؟ او در جای دیگری از هم وطنانش می‌خواهد که: جنگ، قحطی، گرسنگی، طاعون، قتل عام و مانند آن را به عنوان وسایل منصفانه الهی برای کنترل رشد لجام گسیخته جمعیت و تنبیهی برای فقرا، به خاطر خودداری نکردن از تولیدمثل تلقی کنند. بـا ایـن دید، او با هر نوع اصلاحات اجتماعی همانند «قانون حمایت از فقیران» در انگلستان مخالفت می‌کرد. نبود ارتباط میان کمبود مواد غذایی با افزایش جمعیت: فرضیه مالتوس مـی گفت کـه طـبیعت در تأمین مایحتاج انسان، خسیس است و افزایش جمعیت می‌تواند خطراتی همچون قحطی در پی داشته باشد. اما دانشمندان و اقتصاددانان دیگری همچون اقتصاددان شهیر هندی آمارتیاسن، با بـررسی نـمونه‌هایی از قحطی، نشان دادند که مثلا در قحطی‌های هندوستان، از جمله قحطی بنگلادش، با کمبود و نبود مواد غـذایی مـواجه نـبودیم، بلکه انبار‌ها و مغازه‌ها از مواد غذایی انباشته و پُر بود و در عین حال، مردم از گرسنگی می‌مردند. آمارتیاسن این سـؤال را مطرح می‌کند که چرا در جوامع پیشرفته‌ای که مدیریت توزیع صحیحی حاکم است قـحطی در کار نیست؟ وی معتقد است کـه قـحطی ربطی به خسّت طبیعت و افزایش جمعیت ندارد بلکه به نهاد‌ها و سازمان های مؤثر در امر توزیع مربوط است. بر اساس تحیقیقات وی، قحطی بنگلادش از طوفان شروع شد. طوفان وضعیت ساحل را به هم ریخت و وضـع ماهی گیران را خراب کرد. در نتیجه، ماهی گیران شغل و درآمد خود را از دست دادند و همین مسئله اثرات روانی خود را ایجاد کرد. افزون بر آن، نبود مدیریت صحیح دولت مردان محلی و سیاست‌های غلط آنها، ممنوعیت تبادل غلات بـین اسـتان ها و دیگر بی کفایتی‌ها و توطئه‌های کشور‌های خارجی مـوجب شـد بنگلادش به قحطی بی سابقه‌ای دچار شود. علاوه بر این اقتصاددان هندی، وقتی دیگر دانشمندان، فرضیه مالتوس را با واقعیت‌های اقتصادی جوامع صنعتی تطبیق دادند، معلوم شد که این فرضیه درست نیست. رشد چهاربرابری اقتصاد امریکا همزمان با افزایش جمعیت این کشور شارل ژید و شـارل ریـست فرانسوی، کتابی درباره تاریخ عقاید اقتصاد نوشته اند و این نکته را ذکر کرده اند که در نیمة دوم قرن نوزدهم، ثروت آمریکا بیش از چهار برابر شد. در همین مقطع، رشد جمعیت نیز به همین میزان بوده است. در انگلستان و اسـکاتلند هـم در هـمان زمان، جمعیت از ده و نیم میلیون بـه چـهل مـیلیون رسید، درحالی که ثروت بیش از این رشد کرده بود. بی توجهی به تأثیر فناوری و صنعت در تـولید و بهره وری: همه صاحب نظرانی که درباره نـظریه مـالتوس بحث کـرده اند، در ایـن نـقد با هم مشترکند که مالتوس تـأثیر فـناوری و صنعت را در تولید و بهره وری لحاظ نکرده است. طبیعی است که وقتی فناوری و عـلم در خـدمت طبیعت قرار گیرد و بهره وری افزایش یـابد، در این صورت، بازدهی طـبیعت بـه مراتب قابل افزایش خواهد بـود. نـبود ارتباط میان افزایش جمعیت با کاهش امکانات: تصور اینکه با افزایش جمعیت، امـکانات کـاهش می‌یابد و نسل‌های آینده با مـشکلات فـراوانی مـواجه می‌شوند نادرست اسـت. زیـرا نیروی انسانی توانمند، امـکانات بـالقوه را فعلیت می‌بخشد. در روزگار معاصر، منابع جدید انرژی مانند سوخت‌های هیدروکربنی، نفت و مشتقات آن، انرژی خـورشیدی، بـادی، گرمای زمین، هسته‌ای و راه‌های استفاده از آنـها تـوسط نیروی انـسانی کشـف شـده است. بنابراین اینکه گـفته شود: «هر فرد اضافه، مساوی است با یک عامل مصرف اضافه!»، از دقت عـلمی بـرخوردار نـیست؛ زیـرا اضافه شدن یک فرد فقط اضافه شدن یک عامل مصرف اضافه نیست، بلکه به ازای هر یک دهان اضافه، دو دست و یک فکر هم به عنوان نیروی کار اضافه می‌شود. در نتیجه در پدید آمدن نارسایی‌های اقتصادی و نابرخورداری ها، اشکال به ساختار‌ها و تنظیمات اجتماعی برمی گردد. بدین روی، بـه جـای کـنترل جمعیت، باید الگوی تولید، توزیع و مصرف اصـلاح شـود. برای مثال باید این موضوع را مدنظر قرار داد که بسیاری از مخالفان فرزندآوری، توان تأمین نیاز‌های اساسی فرزندان خود یعنی خوراک، پوشاک، مسکن و تحصیل را دارند، اما به خاطر نگرانی از امکان عدم تأمین لوازم دیگر الگو‌های تربیتی زمانه خود که معمولا بسیار هزینه برند، دست به این کار نمی‌زنند. بیشتر بخوانید:فرزند بیشتر به نفع خانواده و کشور به هر حال نباید به بهانه ترس از مشکلات اقتصادی از غریزه فطری فرزنددوستی گریخت و ریشه مشکلات جوامع را به فزونی جمعیت نسبت داد؛ زیرا فزونی کمی و کیفی جمعیت، نه تنها مانع رشد و پیشرفت نیست، بلکه با تدبیر حکیمانه و مدیریت صـحیح، بـه عنوان بازوی محکم، کمک زیادی بـه تـوسعه و آبادانی کشور نیز خواهد کرد همان گونه که پرجمعیت‌ترین کشور جهان یعنی چین با بیش از یک و نیم میلیارد جمعیت با مدیریت دقیق، بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در جهان از آن خـود کرده است.     منبع: سایت مکارم

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: سبک زندگی دینی افزایش جمعیت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۷۷۲۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وضعیت فرزندآوری در کشور/ روند صعودی زایمان فرزند چهارم

صابر جباری، در بیست و دومین جلسه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، گفت: سال ۱۴۰۱ میزان موالید در سنین ۲۰ تا ۲۴ سال ۱۶.۵۴ درصد بوده که این آمار در سال ۱۴۰۲ به ۱۸.۹۷ درصد رسیده است.

وی با بیان اینکه پس از ابلاغ قانون جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ و اجرایی شدن آن از سال ۱۴۰۱ اتفاقات خوبی در حوزه جمعیت رقم خورده است، افزود: میزان موالید در سنین ۲۰ تا ۲۴ سال در سال های ۱۴۰۰، ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ به ترتیب ۱۷.۰۵، ۱۷.۵ و ۱۸.۰۶ بوده است.

مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینکه روند میزان موالید در سنین ۲۵ تا ۲۹ سال نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ از عدد ۲۴.۱۲ درصد به ۲۴.۳۹ درصد رسید، اظهار داشت: روند درصد زایمان چهارم نیز از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲ از عدد ۵.۱ به ۶.۴۲ درصد رسیده است.

جباری اضافه کرد: روند زایمان پنجم نیز از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲ از عدد ۱.۵۹ به عدد ۲.۰۴ رسیده است.

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در خصوص کاهش چشمگیر روند رشد منفی تعداد ولادت در کشور طی سال گذشته، گفت: در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ شاهد کاهش ۱.۶۱ درصدی موالید بودیم که این عدد در سال پیش از آن (۱۴۰۱) ۳.۶۷ درصد بود و نشان دهنده موفقیت برنامه ها در جلوگیری از سرعت روند کاهشی موالید در سال گذشته است.

جباری با بیان اینکه در سال های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب یک میلیون و ۱۱۴ هزار و ۹۰، یک میلیون ۷۵ هزار و ۲۲۴ و یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۵۹ نوازد متولد شدند، یادآور شد: در سال ۱۴۰۲ کاهش موالید نسبت به سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۷ هزار و ۲۶۵ نفر بود که این عدد در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۴۰ هزار و ۹۶۶ نفر بوده است.

وی با اشاره به اینکه بیشترین کاهش موالید نسبت به سال قبل در سال ۱۳۹۸ رخ داد، خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۸ کاهش موالید نسبت به سال ۹۷ به عدد ۱۷۰ هزار و ۳۵۶ نفر رسید که کاهش ۱۲.۴۷ درصدی را نشان می داد و بیشترین نرخ کاهش از سال ۹۳ تا سال ۱۴۰۲ بوده است.

منبع: خبرگزاری مهر

دیگر خبرها

  • ثبت نام ۶۲۳۸ نفر از مادران غیرشاغل لرستانی در صندوق بیمه
  • دلایل کاهش نرخ باروری در کشور
  • مشکلات روانشناختی چه ارتباطی با چاقی دارد؟
  • باید الگوی یک خانواده کامل را ترسیم کنیم
  • یکی از ریشه‌های کاهش نرخ باروری در کشور ما حاصل یک نگاه مالتوسی بود
  • بیماری روانشناختی و فشار خون از عوامل چاقی هستند
  • حذف معافیت مشمولان بالای ۳۵ سال از برنامه هفتم
  • مردم سیستان و بلوچستان باید از ثروت‌های استان بهره‌مند شوند
  • افزایش فرزندآوری در مادران ۲۰ تا ۲۴ سال | روند صعودی زایمان فرزند چهارم و پنجم
  • وضعیت فرزندآوری در کشور/ روند صعودی زایمان فرزند چهارم